Có được chuyển sang tỉnh bang khác khi mới trở thành thường trú nhân Canada không?

Quyền di chuyển giữa các tỉnh khi định cư Canada là vấn đề được khá nhiều thường trú nhân mới quan tâm. Bản thân việc nhận được trạng thái thường trú nhân (PR) Canada đã là một thành tựu với bạn vì đây là một việc tốn rất nhiều thời gian, tâm huyết và cả tài chính. Tuy nhiên, nhiều ứng viên PR dành quá nhiều thời gian cho việc tìm cách có được nó mà không dành đủ thời gian để suy nghĩ cũng như tìm hiểu về một điều quan trọng: quyền di chuyển của thường trú nhân? Bạn được phép định cư ở đâu? Liệu có thể chuyển đến một tỉnh khác không?

Bài viết này sẽ cho bạn biết các quyền di chuyển của bạn khi định cư Canada với tư cách là thường trú nhân mới. Những điều này sẽ phụ thuộc vào cách bạn có trạng thái PR, có hoặc không có đề cử cấp tỉnh (PNP).

Cùng chúng tôi tham khảo những câu hỏi thường gặp của thường trú nhân mới khi đến định cư Canada nhé!

1. Xác nhận tư cách thường trú nhân khi định cư Canada như thế nào?

Bạn sẽ không phải là thường trú nhân cho đến khi nhân viên nhập cư biên giới (tại PoE) ký vào xác nhận thường trú (CoPR) của bạn. Do đó, bạn sẽ không được bảo vệ bởi Hiến chương về Quyền và Tự do của Canada (Canadian Charter of Rights and Freedoms) cho đến lúc đó.

Ví dụ: Nếu bạn có đề cử cấp tỉnh và đến cảng nhập cảnh (PoE), bạn sẽ được hỏi nơi bạn sẽ cư trú. Nếu bạn tuyên bố rằng bạn sẽ chuyển đến một tỉnh mà không phải là tỉnh đã đề cử bạn, nhân viên nhập cư rất có thể sẽ từ chối cấp cho bạn trạng thái PR với lý do trình bày thông tin không chính xác. Bởi vì rõ ràng, bạn không hề có ý định cư trú ở tỉnh đã đề cử bạn và đã nói dối trong hồ sơ đăng ký của bạn.

2. Tôi có thể di chuyển đến một tỉnh khác sau khi hạ cánh (nếu không có PNP) không?

Khi hồ sơ xin thường trú (PR) của bạn được chấp thuận, bạn sẽ nhận được một tài liệu gọi là “Xác nhận thường trú (CoPR)”. Tài liệu này có ghi “Thành phố đích” nơi bạn dự định sống sau khi kích hoạt trạng thái PR của mình tại cảng nhập cảnh Canada (PoE).

Khi bạn trở thành PR thông qua hệ thống Express Entry [theo chương trình Định cư Canada theo diện tay nghề liên bang (FSW) hoặc chương trình Lao động tay nghề chuyên môn (FST) hay Định cư Canada theo diện tay nghề kinh nghiệm (CEC)] mà không có đề cử cấp tỉnh thì đồng nghĩa với việc bạn chưa đăng ký bất kỳ cam kết cư trú tại tỉnh nào. Bạn chỉ khai báo thành phố đích được in trên CoPR của bạn.

Khi bạn trở thành thường trú nhân Canada, bạn sẽ nhận được gần như tất cả các quyền mà công dân Canada được hưởng. Theo mục 6 của Hiến chương về Quyền và Tự do của Canada, một trong những quyền này được gọi là “Quyền di chuyển“. Quyền này quy định rằng “Mọi công dân Canada và tất cả những người có tư cách thường trú nhân Canada đều có quyền di chuyển, cư trú và tiếp tục kiếm sống ở bất cứ tỉnh nào khi định cư Canada“.

Những quyền này về cơ bản có nghĩa là bạn được phép chuyển ra khỏi thành phố và tỉnh mà bạn dự định cư trú khi hạ cánh (như đã nêu trong CoPR) để sang một tỉnh khác. Điều này được xác nhận thêm tại mục Help Centre trong trang web của IRCC.

Bạn hoàn toàn có thể di chuyển đến Quebec, ngay cả khi hệ thống nhập cư của họ tương đối độc lập hơn so với các tỉnh khác về nhập cư. Thật vậy, Quebec vẫn là một tỉnh của Canada, tuân theo Hiến chương về Quyền và Tự do của quốc gia này.

3. Tôi có thể rời khỏi tỉnh đã đề cử tôi (PNP) khi định cư tại Canada không?

Khi bạn trở thành thường trú nhân (PR) thông qua một trong các Chương trình Đề cử của Tỉnh (PNP), việc rời khỏi tỉnh mà bạn đã được đề cử sẽ khó khăn hơn một chút. Vì khi nộp hồ sơ xin nhận đề cử cấp tỉnh, bạn đã ký một lá thư cho thấy ý định định cư ở tỉnh đó và trong một số trường hợp như ở New Brunswick, bạn thậm chí còn ký cam kết cư trú tại tỉnh.

Thực tế của vấn đề là một trong những lý do chính khiến các tỉnh cấp đề cử là để bạn cư trú trong tỉnh và đóng góp cho sự phát triển kinh tế của tỉnh đó. Thông thường, một tỉnh sẽ rút lại đề cử tỉnh trước khi trạng thái PR được cấp. Điều này sẽ xảy ra nếu một người sống ở một tỉnh bất kỳ nộp đơn và nhận được đề cử của tỉnh mà sau đó lại chuyển ra khỏi tỉnh đang cư trú trước khi hồ sơ PR được xử lý và trạng thái PR được cấp.

Ngay khi bạn có được trạng thái PR, bạn sẽ được bảo vệ bởi Hiến chương về Quyền và Tự do của Canada “Quyền di chuyển“. Một số người nghĩ rằng, các quyền này đảm bảo việc di chuyển tự do giữa các tỉnh. Tuy nhiên vẫn có một số hạn chế đối với các quyền này và một trong những điều quan trọng nhất là Chương trình Đề cử của Tỉnh (PNP). Nhưng trong luật này lại không hề nói về thời gian lưu trú tối thiểu ở tỉnh được đề cử. Về điều khoản này, luật vẫn còn rất mơ hồ.

Đây là lý do tại sao bạn cần cẩn thận khi quyết định chuyển ra khỏi tỉnh mà bạn được đề cử sau khi có được trạng thái PR. Tỉnh này có thể truy bắt bạn, yêu cầu IRCC thu hồi trạng thái PR của bạn với lý do trình bày thông tin không chính xác. Tỉnh sẽ nói rằng bạn trình bày không chính xác về ý định ở lại tỉnh và không có ý định cư trú cũng như sống ở tỉnh. Nếu yêu cầu này được thực hiện và bạn bị phát hiện đã trình bày sai ý định của mình, bạn sẽ bị trục xuất và không thể vào Canada trong 5 năm.

Tuy nhiên, bạn có thể tự bảo vệ mình trong những tình huống này (xem bên dưới những gì bạn có thể làm để chứng minh ý định) và cũng không phải tự nhiên mà bạn lại bị truy bắt vì lý do trình bày thông tin không chính xác khi bạn quyết định rời khỏi tỉnh đề cử bạn. Thông thường, bạn sẽ bị truy bắt nếu bạn không quan tâm đến các thông tin chứng minh định cư ở tỉnh đang cư trú. Ví dụ, New Brunswick yêu cầu các ứng cử viên của mình phải ghi danh trực tiếp tại tỉnh trong vòng 30 ngày kể từ khi hạ cánh ở Canada và sẽ tìm cách thu hồi trạng thái PR của những người chưa thực hiện (sau vài lần nhắc nhở).

4. Khi nào tôi có thể rời khỏi tỉnh đề cử?

Ngay sau khi trạng thái PR của bạn được cấp (sau khi CoPR của bạn được ký tại PoE), bạn hãy chắc chắn rằng mình sẽ đến và định cư tại tỉnh đã đề cử bạn. Và câu hỏi mà rất nhiều người nhập cư tự hỏi là tôi nên ở lại trong bao lâu?

Không có câu trả lời dứt khoát cho câu hỏi này vì trong luật không quy định rõ ràng. Điều bạn phải biết là một tỉnh có thể tìm cách thu hồi trạng thái PR của bạn nếu họ cảm thấy bạn trình bày không chính xác về ý định ở lại tỉnh của họ. Đây là lý do tại sao cần lưu ý rằng, bạn cần thể hiện và cung cấp tài liệu về ý định của mình (xem phần bên dưới để biết thêm chi tiết và ví dụ).

Khi nhận được thẻ PR, một số người đợi ít nhất là 2 tháng và sau đó chuyển đến một tỉnh khác. Chúng tôi không khuyến khích làm như này vì việc lấy thẻ PR không liên quan gì đến việc có được trạng thái PR. Một số người khác sẽ đợi cho đến khi họ hoàn thành yêu cầu thường trú nhân trong vòng 730 ngày (2 năm) vì ý định của họ đã được chứng minh chắc chắn và nguy cơ trạng thái PR bị thu hồi rất thấp.

Dù bằng cách nào, thời gian ở lại từ 1 – 2 năm dường như là đủ để chứng minh ý định ban đầu của bạn là ở lại một tỉnh khi định cư tại Canada. Tuy nhiên khi muốn chuyển đến tỉnh khác nếu định cư tại Canada, chúng tôi khuyến khích làm thêm một số bước nữa để nhận lại kết quả như mong đợi.

5. Phải làm gì khi tôi có ý định rời khỏi tỉnh đề cử?

Chúng ta cần phân ra 2 tình huống: một là người nhập cư không tìm được việc làm và hai là họ đã có việc làm.

5.1. Trường hợp người nhập cư không tìm được việc làm khi đến định cư Canada?

Nếu bạn là một ứng cử viên cấp tỉnh mới và bạn gặp khó khăn trong việc tìm kiếm một công việc tốt liên quan đến mã NOC chính của mình, bạn có quyền tìm việc ở nơi khác. Tuy nhiên, bạn sẽ phải cố gắng tìm việc trong bao lâu cho đến khi được chuyển đến một tỉnh khác? Khoảng từ 3 – 6 tháng là đủ rồi đấy! Nhưng bạn sẽ cần cung cấp tài liệu ghi lại tất cả các hoạt động của mình trong khoảng thời gian đó, bao gồm:

• Bằng chứng cho thấy bạn đã đi tìm việc và thư từ chối của bạn.
• Tìm hết tất cả các nguồn việc làm được cung cấp bởi tỉnh đang cư trú khi định cư Canada.
• Bằng chứng cho thấy bạn đã cư trú trong tỉnh (hợp đồng cho thuê,…) cũng như hóa đơn tiền điện , tiền gas của bạn.
• Bằng chứng là bạn có hoặc đã yêu cầu thẻ chăm sóc sức khỏe của tỉnh (provincial healthcare card).
• Bất kỳ tài liệu nào khác có thể chứng minh ý định ban đầu của bạn là ở lại tỉnh này.

5.2. Trường hợp người nhập cư có việc làm khi đến định cư tại Canada?

Nếu bạn đã làm việc ở tỉnh mà mình đăng ký khi định cư Canada một thời gian và bạn muốn chuyển đến một tỉnh khác, bạn vẫn cần một lý do chính đáng. Một là bạn tìm được một công việc tốt hơn với mức lương tốt hơn. Những lý do khác là bạn đã kết hôn và phải đến chung sống cùng bạn đời bên ngoài tỉnh,….

Dù bằng cách nào, bạn cũng nên liên hệ với cơ quan di trú của tỉnh mình đang sống và nói rõ với họ về ý định di chuyển của mình kèm lý do. Nếu tỉnh đang cư trú không thể cung cấp cho bạn các dịch vụ để giúp bạn ở lại thì ít nhất bạn có bằng chứng rằng, bạn đã cố gắng hết sức để cảnh báo cho họ biết về hành động của bạn.

6. Tôi có thể chuyển đến tỉnh Quebec khi đến định cư Canada không?

Mục 6 của Hiến chương về quyền và tự do của Canada áp dụng cho tất cả các tỉnh, bao gồm tỉnh Quebec. Mặc dù có một hệ thống nhập cư độc lập hơn so với các tỉnh còn lại do có tình trạng tự chủ tiên tiến, Quebec vẫn không thể từ chối quyền vào lãnh thổ của thường trú nhân theo mục 6 mà ai cũng biết.

Nếu bạn đến từ một tỉnh khác, không bắt buộc phải có “CSQ” (Certificat de Sélection du Québec) để đăng ký thẻ bảo hiểm y tế (RAMQ), bằng lái xe hoặc để đăng ký vào trường đại học, bạn có thể yêu cầu “Certificat de Non-CSQ” tại MIDI (Ministry of Immigration, Diversity, and Inclusion – Bộ Nhập cư, Đa dạng, và Hòa nhập) của Quebec. Đây sẽ là bằng chứng bạn có thể đưa ra trong trường hợp một tổ chức công cộng hoặc tư nhân yêu cầu bạn nộp CSQ.

Hy vọng rằng, bạn đã được giải đáp hết các thắc mắc về quyền di chuyển giữa các tỉnh khi định cư Canada. Hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu bạn vẫn còn đang có bất kỳ thắc mắc nào nhé!