Toà án Liên Bang Canada yêu cầu Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) đưa ra quyết định về đơn thường trú nhân của ứng viên trong vòng 30 ngày sau khi bị một cặp đôi kiện vì xử lý hồ sơ nhập cư của họ quá lâu.

Những người muốn nhập cư vào Canada thường phải đợi một thời gian dài cho đến khi nhận được quyết định về đơn xin thường trú nhân. Thời gian chờ đợi có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến mức độ nhập cư của Canada mà còn tác động mạnh đến niềm tin của người nhập cư đối với bộ máy xử lý của Canada.

Tuy nhiên, người nộp đơn có thể gửi một đơn đăng ký thường trú chính xác và có tổ chức là một cách làm để giảm bớt sự chậm trễ của việc nhận kết quả thường trú hoặc tìm kiếm lời khuyên pháp lý để xác định và đối phó với bất kỳ vấn đề nào có thể xảy ra. Sau khi nộp đơn, người nộp đơn, hoặc người đại diện như luật sư, có thể đưa ra các yêu cầu với Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) và các cơ quan chính phủ khác.

Có một số trường hợp khiến đơn đăng ký thường trú trở nên rất phức tạp nhưng cách để giải quyết nó thì khá đơn giản.

Đây là một trường hợp cụ thể về việc chậm trễ xử lý đơn đăng ký thường trú của một gia đình công dân nước ngoài. Điều này đã dẫn đến việc gia đình này đã phải kiện IRCC với Toà án Liên Bang Canada. Đó là câu chuyện của bà Ghufran Almutadi và ông Abdulrhman Taskia. Cả hai đều sinh ra ở Syria và là công dân Syria. Họ chuyển đến Ả Rập Xê Út, kết hôn và sống ở đó nhưng không trở thành công dân.

Năm 2015, ông Taskia gặp phải những vấn đề lớn về tài chính. Vị thế của Taskia tại Ả Rập Xê Út phụ thuộc vào tình hình tài chính của ông. Do đó, cặp đôi trở nên lo lắng về khả năng ở lại đó của họ. Tuy nhiên, họ tuyên bố rằng họ không thể quay trở lại Syria do sự đàn áp của chính phủ.

Năm 2016, cặp đôi đến Canada và tìm kiếm sự bảo vệ tị nạn. Cuối năm đó, vào cuối tháng 9, Ban Bảo vệ Người tị nạn (RPD) đã xác nhận tình trạng của họ. Vài ngày sau khi nhận được quyết định về người tị nạn, cặp đôi đã nộp đơn xin thường trú tại Canada.

Vào tháng 5 năm 2018, cặp đôi nhận được hướng dẫn kiểm tra y tế và họ đã hoàn thành việc kiểm tra cùng tháng đó. Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) Canada đã không cung cấp bất kỳ thông tin cập nhật hoặc quyết định nào sau thời điểm đó. Họ cũng không giải thích điều gì đã gây ra sự chậm trễ.

Từ tháng 5 năm 2017 đến tháng 4 năm 2021, cặp đôi đã yêu cầu hai lần trong hồ sơ của họ. Ngay cả những nỗ lực này đã không thành công. Vào tháng 2 năm 2020, cặp đôi này đã nộp đơn xin tái thẩm. Họ yêu cầu Tòa án Liên bang can thiệp và ra lệnh cho IRCC quyết định đơn của họ trong vòng 7 ngày. Họ cũng chi trả $7.500 cho phí luật sư, luật sư sẽ thay mặt họ với vị trí khách hàng của IRCC.

Trong các thủ tục trước khi xét xử, IRCC tiết lộ rằng yếu tố giữ đơn của gia đình là việc xem xét bảo mật cho ông Taskia. Cặp đôi nói rằng họ có các thành viên gia đình trong Tổ chức anh em Hồi giáo, một nhóm Hồi giáo cực đoan. Cặp đôi cho rằng mối liên hệ gia đình này khiến họ có nguy cơ bị chính phủ Syria đàn áp.

Sau đó, câu hỏi đặt ra là liệu sự chậm trễ xử lý có hợp lý hay không. Tòa đã phân tích nhiều yếu tố khác nhau như: Chậm trễ có lâu hơn bình thường không? Có biện minh không? Mức độ ảnh hưởng của sự gián đoạn đối với những người nộp đơn như thế nào?.

IRCC lập luận cho việc trì hoãn của mình rằng do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, các lệnh hạn chế đi lại và việc không đủ nhân sự, thêm vào đó là sự cần thiết phải thực hiện đánh giá bảo mật kỹ lưỡng về phía gia đình của đương đơn. Nó cũng lưu ý rằng việc xem xét bảo mật phụ thuộc vào các tổ chức như CSIS (Cơ quan Tình báo An ninh Canada) bên ngoài IRCC. Các ứng viên ghi nhận sự đau khổ và lo lắng khi thiếu quyết định đặt ra.

Cuối cùng, Tòa án quyết định rằng những lý do chậm trễ mà IRCC đưa ra là không thể chấp nhận được. Do đó, toà án đã ban hành một phán quyết yêu cầu IRCC phải đưa ra quyết định về đơn đăng ký thường trú của bà Ghufran Almutadi và ông Abdulrhman Taskia trong vòng 30 ngày. Toà cũng yêu cầu IRCC bồi thường $1.500 CAD chi phí cho những người nộp đơn.

Trường hợp này là bất thường và nổi bật. Tòa án Liên bang thường phân tích các quyết định mà IRCC đã đưa ra và đôi khi họ sẽ ra lệnh hủy bỏ và phân tích lại. Tuy nhiên, ở đây, Tòa án đã xem xét và hành động trong trường hợp IRCC chưa đưa ra quyết định về đơn đăng ký của bà Ghufran Almutadi và ông Abdulrhman Taskia.

Quyết định này đang thu hút rất nhiều sự chú ý và hào hứng của những người nộp đơn khác. Tuy nhiên bản thân Tòa án cũng lưu ý rằng việc ra lệnh cho IRCC xử lý đơn trong một thời gian nhất định là không hợp lý.

Qua trường hợp này thì những người nộp đơn khác đã chờ đợi lâu có thể tự hỏi liệu họ có thể có được một yêu cầu xử lý tương tự hay không. Tuy nhiên, mỗi trường hợp là khác nhau. Vẫn còn phải xem liệu Tòa án có đưa ra phán quyết như thế nào trong các tình huống khác hay không.

Ngoài ra, chính phủ liên bang có quyền đưa quyết định này lên Tòa án phúc thẩm liên bang. Do tác động tiềm tàng của vụ việc, có vẻ như chính phủ sẽ làm như vậy. Nó có thể lập luận rằng việc buộc IRCC xử lý đơn đăng ký khi nó không có đầy đủ thông tin bảo mật gây ra rủi ro lớn. Tòa phúc thẩm liên bang có thể thay đổi hoặc lật ngược phán quyết của tòa cấp dưới. Về lý thuyết, vụ việc có thể được chuyển đến Tòa án Tối cao Canada. Chỉ có thời gian mới cho chúng ta biết tác động đầy đủ của trường hợp này.

Tình trạng xử lý đơn đăng ký thường trú chậm trễ đã không còn là điều gì xa lạ đối với những người nước ngoài muốn nhập cư Canada. Việc này gây ảnh hưởng xấu đến cả Canada và người có mong muốn nhập cư.