Nunavut
Nunavut là vùng lãnh thổ có diện tích lớn nhất Canada. Nunavut có diện tích 2,038,722 km2 và dân số là 39,706 người.
Tên gọi
Nunavut có nghĩa là “đất của chúng ta” trong tiếng Inuktitut.
Lịch sử
Nunavut có người cư trú vào khoảng 4500 năm trước, đó là Pre-Dorset, một nền văn hóa kiểu Paleo-Eskimo di cư về phía tây qua eo biển Bering.
Người Thule, tổ tiên của người Inuit hiện đại, bắt đầu di cư vào Northwest Territories và Nunavut từ Alaska vào thế kỷ thứ 11. Đến năm 1300, phạm vi địa lý của của người Thule bao gồm hầu hết Nunavut hiện đại.
Trong bối cảnh đối mặt với 1 vùng đất xa lạ và thù địch, họ phải đối mặt với nạn đói nhưng bị buộc phải ở lại. 40 năm sau, ủy ban hoàng gia chuyên trách về vấn đề thổ dân đã ban hành quyết định về tái định cư vùng Bắc cực. Chính phủ đã bồi thường cho những người bị ảnh hưởng và con cháu của họ. Ngày 18/08/2010, tại Inukjuak, nghị sỹ John Duncan, PC, MP, Bộ trưởng Bộ người bản địa, phát triển phương Bắc đã thay mặt cho của chính phủ Canada gửi lời xin lỗi về việc di dời người Inuit đến vùng Bắc cực.
Các cuộc thảo luận về việc phân chia Northwest Territories cho những dân tộc thiểu số bắt đầu từ những năm 1950 và luật pháp để thực hiện điều này đã được đưa ra vào năm 1963. Năm 1976, cuộc đàm phán về việc tranh chấp đất đai giữa Inuit Tapiriit Kanatami và chính phủ liên bang, các bên đã thảo luận về việc phân chia Northwest Territories để cung cấp một lãnh thổ riêng cho người Inuit.
Thỏa thuận yêu cầu đất đai được hoàn thành vào tháng 09/1992 và được gần 85% cử tri ở Nunavut thông qua trong một cuộc trưng cầu dân ý. Vào ngày 09/07/1993, đạo luật đất đai Nunavut và đạo luật Nunavut đã được quốc hội Canada thông qua. Quá trình chuyển đổi để thành lập Lãnh thổ Nunavut được hoàn thành vào ngày 01/04/1999.
Địa lý
Nunavut bao gồm 1.877.787 km2 diện tích đất và 160.935 km2 diện tích đảo. Lãnh thổ bao gồm một phần của lục địa, hầu hết quần đảo Bắc cực, và tất cả các hòn đảo trong vịnh Hudson , vịnh James và vịnh Ungava, quần đảo Belcher. Điều này làm nơi đây trở thành vùng lãnh thổ hành chính lớn thứ năm trên thế giới. Nếu Nunavut là một quốc gia, nó sẽ đứng thứ 15 trong khu vực.
Nunavut có ranh giới đất liền với Northwest Territories, Manitoba ở phía nam, Saskatchewan về phía tây nam và một đường ranh giới với Newfoundland and Labrador ở đảo Killiniq và với Ontario ở hai vị trí nhỏ ở vịnh. Lãnh thổ Nunavut cũng có cùng ranh giới trên mặt nước với Greenland và các tỉnh Quebec, Ontario và Manitoba.
Điểm cao nhất Nunavut là đỉnh Barbea (2.616m) trên đảo Ellesmere. Mật độ dân số là 0,019 người/km2, một trong những nơi có mật độ dân số thấp nhất trên thế giới.
Nunavut có khí hậu vùng cực trên hầu hết lãnh thổ do vĩ độ cao và ảnh hưởng mùa hè lục địa thấp hơn so với các khu vực ở phía tây. Khí hậu cận cực ở các khu vực lục địa phía nam.
Nhân khẩu học
Theo điều tra dân số Canada năm 2020, dân số của Nunavut là khoảng 39.285 người.
Nunavut có tỷ lệ hút thuốc cao nhất ở Canada, với hơn một nửa dân số trưởng thành hút thuốc lá. Hút thuốc ở cả nam và nữ như nhau, đại đa số 90% phụ nữ mang thai là người hút thuốc.
Cùng với ngôn ngữ Inuit (Inuktitut và Inuinnaqtun) đôi khi được gọi là Inuktut, tiếng Anh và tiếng Pháp cũng là ngôn ngữ chính thức.
Các giáo phái lớn nhất theo điều tra dân số năm 2001 là Giáo hội Anh giáo của Canada với 58%, Giáo hội Công giáo La Mã với 23%. Tổng cộng 93% dân số là người Công giáo.
Kinh tế
Nền kinh tế của Nunavut được vận hành chủ yếu bởi người Inuit và chính phủ vùng lãnh thổ Nunavut. Các nghành nghề chủ yếu là khai thác, thăm dò dầu khí, thủ công mỹ nghệ, săn bắn, câu cá, săn cá voi, du lịch, giao thông, quân sự, giáo dục, nhà ở, quân sự và nghiên cứu. Hiện tại, có một trường cao đẳng là Nunavut Arctic đang được vận hành, cũng như một vài trạm nghiên cứu Bắc cực trong lãnh thổ. Trạm nghiên cứu Canadian High Arctic Research Station CHARS đang được quy hoạch tại vịnh Cambridge và vùng bắc Alert Bay Station.
Iqaluit tổ chức hội nghị Nunavut Mining Symposium hàng năm vào tháng 4, đây là buổi triển lãm thương mại và nhiều hoạt động kinh tế tại Nunavut.
Khai thác mỏ và thăm dò
Hiện tại có ba vùng mỏ lớn đang hoạt động tại Nunavut. Mỏ đầu tiên là Agnico-Eagle Mines Ltd ở khu vực Meadowbank. Meadowbank là một mỏ vàng lộ thiên với thời gian khai thác ước tính là 10 năm trong giai đoạn 2010 – 2020, tạo công ăn việc làm cho hơn 680 người. Mỏ thứ hai được khai thác gần đây là mỏ sắt Mary River được vận hành bởi Baffinland Iron Mines. Mỏ tọa lạc gần hồ Inlet trên đảo North Baffin. Nơi đây khai thác được sản lượng sắt chất lượng cao.
Mỏ gần đây nhất được khai thác là Doris North hoặc mỏ Hope Bay được khai thác gần sân bay Hope Bay của TMAC Resource Ltd. Mỏ vàng mới này là mỏ đầu tiên trong một loạt các mỏ vàng tiềm năng xuất hiện dọc theo vành đai đá xanh ở vịnh Hope.
Năng lượng
Nunavut chủ yếu dùng nhiên liệu diesel để chạy máy phát điện và sưởi ấm. Các chuyến hàng nhiên liệu hóa thạch từ miền nam Canada được vận chuyển bằng máy bay hoặc đường thủy vì không có đường bộ hoặc đường sắt đến khu vực.
Chính trị
Các vấn đề về cư dân bản địa và lãnh thổ phía Bắc, giống như ở các vùng lãnh thổ khác, vai trò của quận công là biểu tượng tượng trưng cho quyền lực của Nữ hoàng. Nunavut bầu một thành viên duy nhất cho Nghị viện Canada. Điều này biến Nunavut trở thành khu vực bầu cử lớn nhất trên thế giới nếu tính theo khu vực.
Các thành viên của Hội đồng lập pháp đơn viện của Nunavut được bầu riêng, không có cơ quan lập pháp được lựa chọn dựa trên sự đồng thuận. Người đứng đầu chính phủ, thống đốc của Nunavut, được bầu từ các thành viên của hội đồng lập pháp.
Nunavut được chia thành ba khu vực hành chính:
- Vùng Kitikmeot
- Vùng Kivalliq
- Vùng Qikiqtaaluk
Văn hóa
Tập đoàn truyền hình Inuit có trụ sở tại Nunavut. Tập đoàn phát thanh truyền hình Canada (CBC) phục vụ Nunavut thông qua một đài phát thanh ở Iqaluit và một văn phòng ở Rankin Inlet. Iqaluit được phục vụ bởi một đài phát thanh thương mại tư nhân CKIQ-FM và CKGC-FM, cả hai đều thuộc sở hữu của công ty Northern Lights Entertainment.
Nunavut được phục vụ bởi hai tờ báo hàng tuần trong khu vực, Nunatsiaq News được phát hành bởi Nortext và Nunavut News/North, được xuất bản bởi Công ty Northern News Services.
Âm nhạc bản địa của Nunavut bao gồm hát Inuit và nhảy múa với trống. Ngoài ra còn có nhạc đồng quê, bluegrass, nhảy vuông, accordion và fiddle, ảnh hưởng từ châu Âu.